Puer Natus Est

In oktober 2011 heeft het concertkoor Collegium de Dunis een CD uitgebracht met Renaissancepolyfonie voor de Kersttijd. Het koor werd begeleid door een gambaconsort.

Het kerstgebeuren wordt ontvouwd vanaf de boodschap van de engel aan Maria, over de geboorte van het kind Jezus met de getuigenissen van de herders tot het bezoek van de wijzen. Enkele psalmen en een Gloria uit de mis ‘Puer natus est’ van Pierre de la Rue vullen de selectie aan.

 




1.      Ne timeas, Maria – Tomas Luis da Vittoria

2.      Magnificat – Leonhard Lechner

3.      Quem vidistis, pastores – Tomas Luis da Vittoria

4.      O magnum mysterium – Adriaan Willaert

5.      Dulcissima Maria – Francesco Guerrero

6.      Angelus ad pastores ait – Orlandus Lassus

7.      Pastores dicite, quidnam vidistis – Christobal de Morales

8.      Puer natus est nobis – Orlandus Lassus

9.      Dies sanctificatus – Giovanni Pierluigi da Palestrina

10.   Verbum caro factus est – Orlandus Lassus

11.   Gloria uit Missa ‘Puer natus est’ – Pierre de la Rue

12.   Spem in alium – Jacquet De Mantua

13.   Laudate Dominum – Pierre de la Rue

14.   Mirabile mysterium – Jacquet De Mantua

15.   Magi veniunt + Magi videntes – Jacob Clemens non papa

16.   Exsultate Deo – Giovanni Pierluigi da Palestrina

 

prijs €19,-


...In de keuze van composities voor deze opname vormt het kerstgebeuren de rode draad. Met de aanspreking “Ne timeas Maria” brengt de engel de boodschap over aan de aanstaande moeder. In het “Magnificat” weerklinkt vervolgens de Bijbelse lofzang van Maria om dat heugelijke feit. De herders uit het kerstverhaal vormen het onderwerp van verschillende toonzettingen, die vaak meer verhalend zijn opgevat (bijvoorbeeld door de ingebouwde directe rede van de engelen en hun blijde boodschap). Datzelfde narratieve karakter blijkt eveneens in het latere optreden van de drie wijzen (“Magi veniunt”). Anderzijds zijn er ook theologisch meer complexe bespiegelingen, zoals “O magnum mysterium”, “Verbum caro factum est” of “Mirabile mysterium”. Ondanks hun diversiteit vonden al deze teksten hun plaats in de kerstliturgie, waarin motetten werden gezongen met toepasselijke inhouden voor de tijd van het jaar. Ook teksten met een uitgesproken jubelend (“Exsultate”, “Laudate”) of bijzonder hoopvol (“Spem in alium”) karakter konden van pas komen. Zoals hierboven aangegeven weerklinkt dat karakter ook in de muziek.

Met het Gloria uit de “Missa Puer natus” van Pierre de la Rue bevat deze opname ook een compositie die geen motet is. Het Gloria (“Eer aan God in den hoge”) is een van de vaste delen van iedere misviering. Een muzikale mis (“Missa”) bevat naast het Gloria ook nog het Kyrie (“Heer ontferm U”), de geloofsbelijdenis (“Credo”) en het Sanctus (“Heilig”) en Agnus Dei (“Lam Gods”). Hoewel deze teksten voor iedere liturgische gelegenheid dezelfde waren, verwijzen miscomposities uit de renaissance toch vaak naar de tijd van het jaar waarvoor de mis bedoeld was. Zo verwerkt Pierre de la Rue in het voorbeeld op deze opname het gregoriaans voor Kerstmis (“Puer natus”, dat tevens gezongen wordt bij het begin van de zetting door Orlandus Lassus). Niet de tekst “Puer natus” is te horen, maar wel de melodie, in lange notenwaarden (wat het herkennen ervan extra moeilijk maakt, tenzij voor erg geoefende luisteraars met een diepgaande kennis van het gregoriaans en de polyfone technieken – zoals er toen ongetwijfeld meer waren dan vandaag). Polyfone missen kregen op die manier een liturgische bestemming en ontleenden aan het verwerkte gregoriaans ook hun naam, in dit geval “Missa Puer natus”.

uit “Het woord is muziek geworden”, tekst van Simon Van Damme in het tekstboekje van de cd “Puer Natus Est"

't Koorhuis - Boeveriestraat 41, 8000 Brugge  -  0486/574348  -  info@koorhuis.be